سامانه صیاد
بانک مرکزی در ۲۸ شهریور 1396 از سامانه صیاد (صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک) به منظور یکپارچه سازی فرآیند صدور دسته چک های بانکی رونمائی کرد.
مزایای چک صیادی
۱- ارائه خدمات غیرحضوری دریافت چک
۲- متحدالشکل بودن دسته چک های تمامی بانک ها که تنها لوگوی بانک ها وجه تمایز آن ها از یکدیگر است و با هدف یکپارچه سازی و استانداردسازی طراحی شده و هویت اوراق بهادار را دارا می باشد.
۳- نحوه صدور دسته چک از روش یکسانی پیروی میکند که ارتباط متقاضی دستهچک با شعبه بانکی به ارتباط متقاضی با سامانه صیاد تغییر کرده است. بنابراین با کنار رفتن شعبه و عوامل انسانی، فرآیند اعتبارسنجی، صدور و رصد استفاده از چک کاملاً مکانیزه میشود و امکان اینکه صدور دستهچک بر اساس روابط شعب و مشتریان شکل بگیرد، دیگر وجود نخواهد داشت.
۴- اطلاعات هویتی صاحب چک و استعلام به شکل بارکد دوبعدی بر روی چک درج شده است که حدالامکان از سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری میکند.
۵- امکان استعلام از پیشینه صادرکننده چک برای دریافت کننده وجود دارد که باعث کاهش آمار چک های برگشتی خواهد بود.
۶ – رفع مشکل چک های جعلی و کاهش مخاطرات جعل برگه چک
نحوه گرفتن دسته چک صیادی
با مراجعه مشتری به شعبه و ثبت اولیه درخواست صدور دستهچک توسط کاربر شعبه،درصورت تأیید رییس شعبه، درخواست مورد نظر به منظور استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال میشود. چنانچه، درخواستدهنده از نظر بانک مرکزی، واجد شرایط دریافت دسته چک باشد، درخواست از سامانه صیاد به گروه صدور دسته چک بهمنظور شخصیسازی و چاپ چک ارسال میشود و دستهچک جدید صادر خواهد شد.
مشخصات چک صیاد
طراحی چک های صیادی با استفاده از نرم افزارهای امنیتی به صورت خطی که هر خط حامل اطلاعات مربوط به رنگ خود می باشد انجام گرفته است. در حالی که در نمونه های جعلی، خطوط از ترکیب نقاط رنگی تشکیل شده اند و به راحتی به وسیله ذره بین قابل تشخیص اند.
- اندازه چک ۸۵*۱۷۰ میلیمتر
- استفاده از کاغذ واتر مارک مولتی تن۹۰ گرمی با آرم شرکت سهامی چاپخانه دولتی ایران
- در خمیر کاغذ چک های صیاد از تصویر سه بعدی نشان و عبارت چاپخانه دولتی ایران استفاده شده که در مقابل نور قابل رویت است.
- در چک های صیاد، چاپ شماره سریال ها بهصورت برجسته و کاملاً قابللمس می باشد
- در فرایند ساخت کاغذ این چک ها از موادی استفاده شده که در صورت تماس با مواد شیمایی از خود واکنش نشان داده و تغییر رنگ می دهد.
- استفاده از الیاف فلورسنتی که در سطح کاغذ پراکنده شده اند که این الیاف در زیر نور ماوراء بنفش در چهار رنگ سبز، زرد، قرمز و آبی قابل مشاهده اند.
- استفاده از ریز نوشتهR.IRAN در متن چک به رنگ سبز و در پشت چک به رنگ قرمز
- چاپ نامرئی ریز نوشتهR.IRAN در کادر تاریخ و کادر ریال در دو رنگ سبز و قرمز به صورت سینوسی
- درج لوگوی آبی رنگ چکاوک در پایین کادر ریال بر روی چک
- درج ستاره در دو اندازه در وسط چک در دو رنگ نامرئی سبز و قرمز
نحوه استعلام چکهای صیادی
امکان استعلام از طریق شناسه صیادی هر برگ چک توسط بانک مرکزی، برای پذیرنده چک به سه روش فراهم شده است:
روش اول – قبل از دریافت چک میتوانید شناسه استعلام 16 رقمی مندرج در چکهای صیادی را (مشخص شده روی عکس) به سامانه استعلام پیامکی بانک مرکزی به شماره 701701 پیامک کنید (1*1* شناسه استعلام 16 رقمی) تا از وضعیت اعتباری صادرکننده چک از نظر تعداد و مبلغ چکهای برگشتی ثبتشده در سامانه بانک مرکزی اطلاع پیدا کنید.
نکته 1: شناسه استعلام باید بدون هیچگونه کاراکتر اضافی برای سامانه ارسال شود.
نکته 2: به ازای هر استعلام مبلغ ۳،۵۰۰ ریال از سیمکارت شما هزینه کسر می گردد.
روش دوم – استفاده از اپلیکیشن ساد۲۴ است که میتوانید با اسکن QR روی چک به آسانی و تنها در یک مرحله از خوش حسابی صادر کننده چک مطمئن شوید.
روش سوم– میتوانید شناسه ۱۶ رقمی چک صیادی را در سامانه استعلام چک بانک مرکزی به آدرس
https://www.cbi.ir/EstelamSayad/19689.aspx
وارد کنید. کد اعتبارسنجی را وارد نمائید (معمولا حاصل جمع است) و دکمه استعلام را بزنید. پاسخ نمایش داده می شود.
دریافت جواب استعلام چک صیادی
پاسخ استعلام چک صیاد بهصورت رتبهبندی بر اساس شاخصهای رنگی نشان داده میشود:
نکته ۱: تمامی پیامکهای اطلاعرسانی در خصوص استعلامات مورد درخواست شما، فقط با سر شماره 701701 اطلاعرسانی میشود.
نکته ۲: درصورتیکه درخواستکننده استعلام قبل از تکمیل عملیات استعلام اقدام به ارسال استعلامات متعدد کند، نتیجه ارسالشده مربوط به آخرین شناسه استعلام خواهد بود.
نکته ۳: در خصوص اشخاص حقوقی فاقد شناسه ملی ثبتشده در پایگاه داده بانک مرکزی، امکان اخذ استعلام وجود نخواهد داشت. این موضوع در پیامک پاسخ با عبارت «شناسه ملی ….. قابلیت استعلام ندارد» اطلاعرسانی میشود.
نکته ۴: در خصوص برگ چکهای متعلق به اشخاص حقیقی دارای حساب مشترک، وضعیت اعلامشده مربوط به فرد دارای بالاترین مبلغ و بیشترین تعداد چک برگشتی از بین صاحبان حساب خواهد بود.